سخنرانی در میان جمع برای برخی از افراد، همیشه یکی از چالش‌های طاقت فرسا بوده است. برخی از افراد حتی در جمع‌های دوستانه و بسیار کم جمعیت نیز نمی‌توانند به راحتی اظهار عقیده نمایند و یا نظر مخالف خود را ابراز نمایند و باید اعتراف کنیم که توانایی سخنرانی و اظهار عقاید در جمع، یکی از دشوارترین کارهای انسانی است که برای موفقیت در آن باید به تمرین و مرارت بسیار پرداخت. بسیاری از انسان‌ها با فصاحت کلامی ذاتی به دنیا نمی‌آیند و در هنگام یک سخنرانی عمومی بسیار عصبی و کلافه می‌شوند و یا حتی تن صدا و نوع گویش آنها نیز دچار دگرگونی‌هایی می‌شود. در این مقاله منظومه ایرانیان، به بررسی تکنیک‌هایی برای بهبود هنر سخنوری در جمع، پرداخته‌ایم.
تمرین و تکرار کنید!
کمتر پیش می‌اید که سخنرانی قبل از ارائه خود، چندین و چند بار مطالب خود را بررسی نکند و آنها را برای خود مرور ننماید اما چگونگی ابن تمربن و تکرارها مهم است. به عنوان تکنیک اول تمرین و تکرار، سخنرانی خود را بنویسید، دقیق و مو به مو، واژه به واژه را بنویسید و از سخنرانی خود یک فیلمنامه تهیه کنید! حالا مانند یک کارگردان حرفهای، این فیلمنامه را کارگردانی کنید و بازیگر این نقش کلیدی باشید، مطمئن باشید که بسیار کمک کننده است.
تکنیک دوم، سخنرانی خود را به تنهایی انجام دهید و صدای خود را ضبط کنید. گوش دادن به صدای ضبط شده تان باعث می‌شود تا نقاط ضعف خود را شناسایی کنید و زمانی که احساس می‌کنید سخنرانی رو به کسالت و خسته کنندگی می‌رود، به آن انرژی تزریق نمایید.
تکنیک سوم اینکه سخنرانی را در حضور یک دوست یا یکی از اعضای خانواده انجام دهید و نظر او را بخواهید. آیا توانسته‌اید او را جذب موضوع مورد بحث نمایید یا تنها حوصله او را سر برده اید؟
تکنیک چهارم تمرین و تکرار این است که با سخنرانی خود دوست شوید. متن سخنرانی را در هر حالی که هستید مرور نمایید. این کار ممکن است حتی در توالت هم صورت پذیرد!!!. این تکنیک باعث می‌شود تا احساس راحت‌تری نسبت به سخنرانی خود داشته باشید و در جلسه اصلی، از میزان تنش‌های شما کاسته شود.
تکنیک آخر، نوع حرف زدن خود را بارها و بارها ضبط نمایید. این کار را در موقعیت‌های از پیش تعیین شده انجام ندهید بلکه کاملا به صورت تصادفی و اتفاقی این کار را انجام دهید. با گوش دادن به این صداهای ضبط شده، می توانید عادت‌های بد و اذیت کننده‌ای که در صحبت کردن خود دارید را شناسایی نمایید و آنها را اصلاح کنید. به عنوان مثال برخی از مردم در هنگام صحبت کردن، سین و شین را به صورت نامفهوم بیان می‌کنند یا در بین صحبت کردن به صورت صدادار نفس می‌کشند که باعث آزار شنونده می‌شود. این معایب را شناسایی کنید.
حالت‌های عصبی را به اعتماد به نفس تبدیل نمایید.
مطالعات نشان داده است که یک سخنرانی پرانرژی و مشتاقانه به مراتب از یک سخنرانی پربار و فصیحانه موفق‌تر است و مخاطب را بیشتر به سمت خود جذب می‌نماید ( منبع: Wordstream.com). بار علمی حرفهای شما می‌تواند کمتر باشد ولی آنقدر انرژی و اشتیاق در لابلای حرفهای شما پنهان شده باشد که مخاطب را میخکوب نماید. از تکنیک‌هایی استفاده کنید که به شما انرژی می‌دهند، به طوری که احساس می‌کنید دوست دارید بدوید یا آواز بخوانید یا از ته دل بخندید. برخی از افراد با کافئین و نوشیدنی‌های کافئین دار به این حالت می‌رسند و برخی افراد دیگر با مصرف مواد قندی و انرژی‌زا و برخی دیگر با ورزش و شنیدن آهنگ‌های تند به اوج انرژی خود می‌رسند. این راه‌ها را امتحان کنید و بدن خود را بیشتر بشناسید.
در سخنرانی‌های دیگران شرکت نمایید.
اگر سخنرانی شما در مراسمی است که سخنرانی‌های دیگری نیز در آن برگزار می‌شود و یا اینکه سخنرانی شما بخشی از یک کنفرانس گروهی است، حتما به سخنرانی‌های دیگر آن جلسه گوش کنید و با آنها ارتباط برقرار کنید. با این روش، مخاطبین و شنوندگان خود را می‌شناسید، میزان شوخ طبعی و انرژی آنها را درمی یابید و با آمادگی بیشتر در برابر آنها حاضر می‌شوید. علاوه بر این‌ها، اگر جزو یک سلسله سخنرانی هستید، بهتر است نوع سخنرانی شما با بقیه تیم تان هم‌خوانی داشته باشد، پس سخنرانی‌های دیگر را از دست ندهید. این کار به شما آرامش بیشتری می دهد.
زودتر از موعد در جلسه حاضر شوید
بدن انسان در هر شرایطی می‌تواند خود را با محیط وفق دهد اما برای این کار نیاز به زمان دارد. پس به یاد داشته باشید که همیشه حداقل یک ساعت زودتر به مکان سخنرانی بروید تا بتوانید به خود مسلط شوید و به شرایط محیطی عادت کنید.
تمرین‌ها را متناسب با محیط اصلی انجام دهید
در هنگام تمرین و کسب آمادگی برای سخنرانی به یاد داشته باشید که تا می‌توانید باید شرایط را شبیه سازی نمایید. میکروفون، صندلی حضار، صداهای اضافه و حتی مگسی سمج که ممکن است دائما دور سر شما بچرخد و وز وز کند. پس خود را برای هر مساله‌ای آماده کنید. ممکن است در هنگام سخنرانی شما، سروصداهای ناهنجاری از بیرون از سالن به گوش برسد. این مسائل نباید تمرکز شما را به هم بریزند و این مساله تنها با تمرین و تکرار میسر است
اجتماعی‌تر شوید!
اکر امکان دارد با مخاطبین سخنرانی خود، قبل از ایراد سخنرانی، ارتباطی نزدیک برقرار نمایید. دغدغه‌های آنان را بشناسید و با آنها به سوال و جواب بپردازید. این مساله باعث می‌شود تا دوست داشتنی‌تر به نظر برسید و حرفهای شما جذاب‌تر باشند و هم اینکه شما تصویری درست‌تر از شنوندگان خود داشته باشید.
از تجسم مثبت استفاده کنید
تجسم مثبت همیشه کمک کننده است زیرا مغز انسان آنقدرها که فکر می‌کنید باهوش نیست! تجسم مثبت باعث می‌شود تا مغز تصورات تخیلی و واقعیت را در هم آمیزد و سیگنال‌های شادی و انرژی مثبت را به تمام نورون‌های شما مخابره نماید! پس قبل از اینکه بالای سکو بروید و سخنرانی کنید، خود را آن بالا تصور کنید که در حال سخنرانی هستید و همه حضار روی شما میخ شده‌اند و با دقت و اشتیاق به حرفهای شما گوش می‌دهند. خود را خوش تیپ‌ترین و خوش صداترین سخنران تاریخ تصور کنید و خواهید دید که نتیجه‌های جالبی می گیرید.
به یاد داشته باشید که بیشتر مخاطبان، مشتاق شنیدن حرف های شما هستند!
یکی از بزرگ‌ترین ترس‌ها در سخنرانان این است که در جایی صدای‌شان بلرزد یا تپقی بزنند که باعث خنده و مسخره کردن حضار شود اما به یاد داشته باشید که خوشبختانه این اتفاق ناخوشایند در اکثر سخنرانی‌ها رخ نمی دهد زیرا اکثر حاضران در سالن نیز به اندازه شما در هنگام سخنرانی عصبی می‌شوند و دست و پای خود را گم می‌کنند و در حال حاضر این شما هستید که توانایی و جسارت این را پیدا کرده‌اید که در این جمع شروع به صحبت نمایید.
نفس عمیق بکشید
تکنیک تنفس عمیق را فرا بگیرید. برای کاهش استرس و پمپاژ بیشتر خون به مغز و ریه‌ها می‌توانید از این تکنیک استفاده کنید. عضلات خود را شل کنید و مغز خودتان را از افکار مزاحم خالی نمایید. طوری نفس بکشید که در هنگام دم، شکم‌تان بالا بیاید و این عمل 5 شماره به طول انجامد، سپس در عرض 3 شماره شکم و ریه‌ها را تخلیه کنید و به حالت عادی بازگردید. سعی کنید طوری نفس بکشید که سردی دم را در بینی خود حس کنید. این نوع از تنفس عمیق کمک شایانی به حفظ ارامش و جریان خون منظم در بدن شما می‌کند و باعث می‌شود تا اکسیژن کافی به مغزتان برسد.
لبخند بزنید
لبخند زدن باعث افزایش اندورفین در بدن می‌شود که اضطراب را با آرامش جایگزین می‌نماید و باعث می‌شود تا احساس خوبی نسبت به ارائه خود داشته باشید. لبخند زدن باعث افزایش اعتماد به نفس در شما و شور و نشاط در جمع می‌گردد و اطمینان داشته باشید که وقتی مخاطبین اولین تصویر از شما را با یک لبخند بر لب ثبت می‌کنند، نسبت به شما حس بهتری خواهند داشت و حرفهای شما برای آنان جذاب تر خواهد بود. حتی اگر برای سخنرانی خود اسلاید آماده کرده‌اید و قرار نیست که حضار، صورت شما را ببینند، باز هم لبخند را فراموش نکنید.
ورزش کنید
روز قبل از ارائه حتما نیم ساعتی را به ورزش اختصاص دهید زیرا ورزش نیز مانند لبخند باعث ترشح دوپامین و اندورفین در بدن شما می‌شود و همچنین با ورزش کردن و افزایش دم و بازدم در ریه‌های خود می‌توانید از کم آوردن نفس در وسط سخنرانی جلوگیری نمایید. کم آوردن نفس معمولا بر اثر اضطراب اتفاق می‌افتد که راه حل آن ورزش و تکنیک تنفس شکمی است.
مکث‌ها را به درستی انتخاب کنید.
وقتی عصبی هستید، به صورت طبیعی تندتر حرف می‌زنید و در وسط حرفهای خود به نفس نفس می‌افتید و تپق‌ها زیاد می‌شوند و شما هر لحظه عصبی‌تر می شوید. پس در درجه اول آرامش خود را حفظ کنید و هر جا که احساس کردید تندتر از حد معمول در حال صحبت هستید، سخنرانی را قطع کنید. به این تکنیک، تکنیک مکث گفته می‌شود. مکث کنید و کمی آب بنوشید و یا از حضار نظرخواهی نمایید و یا با حرکات و زبان بدن با ذهن حضار بازی کنید.
مخاطبان را وادار به مشارکت نمایید.
انسان‌ها به صورت ذاتی دوست دارند که صحبت کنند و عقاید خود را بیان نمایند پس ارائه‌ای خوب و دلچسب است که ماهیت یک طرفه نداشته باشد و به مخاطب اجازه دهد تا در بحث مشارکت کند و حتی مخاطب را برای این کار تشویق نماید. سوال از مخاطبان، دعوت از آنها برای حضور روی سن و یا پاسخ به سوالات آنها باعث می‌شود تا مخاطب با شما ارتباط برقرار نماید و همچنین باعث می‌شود تا شما قابل اعتمادتر به نظر برسید.
در ارائه اطلاعات حریص نباشید!
بله! ارائه‌های شما باید سرشار از اطلاعات مفید، روشنگرانه و عملی باشند اما این بدان معنا نیست که سعی کنید تا یک موضوع گسترده و پیچیده را در ده دقیقه متراکم توضیح دهید. دانستن اینکه چه چیزی را بیان کنیم و چه چیزی را کنار بگذاریم و از کنار آن عبور نماییم، یک هنر برای موفقیت در سخنرانی است.
جذاب و سرگرم کننده صحبت نمایید.
برخی شوخی‌ها و اسلایدهای بامزه و خنده‌دار می‌توانند در راستای ایجاد حس صمیمیت با مخاطب و هم چنین بالا بردن سطح ارامش در خودتان بسیار کمک کننده باشند، به خصوص وقتی که موضوع سخنرانی قدری پیچیده و کسالت بار به نظر می رسد، حتما باید از این تکنیک استفاده کنید تا حواس مخاطب را دوباره به سمت خود جذب نمایید. اما به یاد داشته باشید که باید تعادل را حفظ کنید و بدانید که مردم برای سرگرمی و خنده به سخنرانی شما نیامده‌اند و هدف را گم نکنید.
این واقعیت را بپذیرید که شما دانای کل نیستید!
اعتراف کردن به این مساله که شما بعضی از مسائل را نمی‌دانید یا در مورد ان مطالعه‌ای نداشته‌اید در ابتدا و در حین سخنرانی باعث می‌شود تا مخاطب به شما اعتماد کند و به صحت حرفهای شما ایمان بیاورد. این کار شاید در ابتدا سخت به نظر برسد و اعتراف به ندانستن برای بسیاری از افراد بسیار دشوار است اما بدانید که آدم‌های قدرتمند همیشه می‌دانند که کامل نیستند. این مساله به شما کمک می کند تا اگر با سوال یکی از مخاطبان مواجه شدید و جواب آن را نمی دانستید، راحت‌تر از واژه " نمی دانم" استفاده کنید و نظر مثبت مخاطبین را به سمت خود جلب نمایید. زیرا افراد عموما به کسانی اعتماد می‌کنند که همواره در حال یادگیری هستند و یادگیری را متوقف نمی‌کنند.
با ترس‌های خود نجنگید
ترس خود را بپذیرید و به جای تلاش برای مبارزه با آن، با آن کنار بیایید. اگر دائم این سوال را از خود بپرسید که آیا حضار متوجه اضطراب من می‌شوند یا خیر و یا اینکه دائما روی این مساله کار کنید تا بتوانید اضطراب خود را از دید حضار پنهان نمایید، مطمئنا نتیجه‌ای عکس خواهد داشت و این کارها اضطراب شما را تشدید خواهد نمود.
تماشاگر مشوق را کشف کنید!
این هم یک تکنیک طلایی برای برقراری آرامش و موفقیت بیشتر در هنگام سخنرانی است. در ابتدای سخنرانی خود در بین حضار بگردید و کسی که مشتاقانه‌تر از بقیه به شما گوش فرا داده است یا با حرکات سر، حرفهای شما را تایید می‌کند و یا چهره او باعث می‌شود تا دلگرم شوید، را پیدا کنید و در میان سخنرانی و هر چند دقیقه یک بار به او نگاه کنید تا انرژی‌های مثبت ساطع شده از او را دریافت نمایید.
سخن اخر:
درست است که مستمع، صاحب سخن را بر سر ذوق آورد اما به یاد داشته باشید که استارت اولیه برای هر مستمعی در دستان صاحب سخن است!!
نظر دهید
با استفاده از فرم نظردهی زیر به بهبود خدمات کمک کنید.